Ukrayna’nın batısındaki Halych kentinde yer alan tarihi Galician Kalesi’nin (diğer ismiyle Starasta Kalesi) altında, yaklaşık üç yüzyıldır mühürlü durumda kalan gizemli bir oda gün yüzüne çıkarıldı. Tozlu, karanlık ve yıllarca ulaşılması imkansız olan bu oda, kalenin tarihine yeni bir katman ekliyor.
Kalenin geçmişi 12. yüzyıla kadar uzanıyor. Dniester Nehri’ne bakan kayalık bir alanda evvel ahşap bir tahkimat olarak inşa edilen yapı, 14. yüzyılda Polonya Hükümdarı III. Casimir periyodunda taşla tekrar inşa edildi. 17. yüzyıl başlarında ise mimari olarak tekrar şekillendirildi. Lakin 1676 yılında, Türk-Polonya Savaşı sırasında kaleye isabet eden top atışları, savunma duvarlarıyla birlikte birtakım kulelerin de çökmesine yol açtı.
Bu çatışmalar sırasında çöken bir duvarın altında kaldığı düşünülen kelam konusu oda, Antik Galich Ulusal Muhafaza Alanı Genel Müdürü Vladimir Oleynik’e göre, yaklaşık 150 metreküplük toprak ve molozun altında kalarak dış dünyadan büsbütün izole hale geldi. Oda, bu olaydan bu yana hiç açılmamış ve unutulmuştu.
Havalandırma şaftı, kapalı bölmeyi ortaya çıkardı
2023 yılında, uzmanlar kalede küçük bir havalandırma şaftına rastladı. Bu şaft, sonunda mühürlü odaya giden yolu açtı. Yıllar süren dikkatli hafriyat çalışmalarının akabinde arkeologlar, odaya birinci kere fizikî olarak girmeyi başardı.
Odanın fonksiyonuna dair birinci iddialar, buranın bir “kazamat” yani savaş vakitlerinde mühimmat ya da bedelli eşyaların korunması için kullanılan korunaklı bir alan olduğu istikametinde. Duvarlardan birinde tespit edilen küçük açıklık ise, odanın daha da dikkat cazibeli hale gelmesini sağladı. Bu boşluğun, mahallî halk ortasında uzun müddettir anlatılan yeraltı geçitlerine açılan bir temas olabileceği düşünülüyor.
Çalışmalar, arkeolojik dokunun ziyan görmemesi için büsbütün elle yürütülüyor. Alan, şu kademede halka açık değil. Arkeologlar, odada yapılacak detaylı incelemeler sayesinde, Halych’in en değerli tarihî yapılarından biri olan Galician Kalesi’nin bilinmeyen geçmişine dair yeni bilgiler elde etmeyi umuyor.
