Teknoloji dünyasında şirketler, yapay zekayı sistemlerine entegre etme konusunda adeta yarış içinde. Lakin bu dönüşüm, kullanıcı kontratlarında yapılan küçük lakin tesirli değişikliklerin kamuoyunda önemli tasalara neden olmasına da yol açıyor.
WeTransfer, geçtiğimiz günlerde Hizmet Kurallarına “makine öğrenimi” tabirini ekleyerek dikkatleri üzerine çekti. Bu değişiklik, kullanıcıların yükledikleri belgelerin yapay zeka modellerinin eğitimi için kullanılabileceği halinde yorumlandı ve büyük reaksiyonla karşılandı. Şirket, yaşanan ağır baskının akabinde bu ifadeyi kurallardan kaldırmak zorunda kaldı.
Tepki çeken tabir ne diyordu?
Kullanıcıların öfkesine neden olan sözde, evrakların “makine tahsili modellerini geliştirmek de dahil olmak üzere yeni teknolojileri geliştirme ve ticarileştirme” maksadıyla kullanılabileceği belirtiliyordu. Şirket, bu tabirin yalnızca yasa dışı içeriklerin tespiti ve kontrolü için yapay zekâ kullanımını pahalandırmak ismine eklendiğini savundu.
Ancak kullanıcılar bu gerekçeyi kâfi bulmadı. Bir toplumsal medya kullanıcısı, “Hassas içerikleri inançlı biçimde paylaşmak için bu platformu kullanıyoruz. Bu değişiklik, açık bir saklılık ihlalidir” kelamlarıyla durumu özetledi. Bilhassa, “İçeriğiniz bizim tarafımızdan rastgele bir formda kullanılırsa tazminat hakkınız olmayacak” sözü de özel bir öfkeye neden oldu.
Şirket geri adım attı
Gelen yansılar üzerine WeTransfer, açıklama yaparak “Henüz bu türlü bir sistem etkin değil. Yalnızca mümkünlük olarak değerlendiriliyordu” dedi ve baş karışıklığını önlemek ismine tartışmalı ifadeyi kaldırdıklarını duyurdu. Şirket şu sözleri de ekledi: “Yaratıcı topluluk için yapay zekanın hassas bir mevzu olduğunun farkındayız. Bu hususta gereksiz karışıklık yarattığımız için üzgünüz.”
İngiltere merkezli bir teknoloji hukuk firmasının kıdemli avukatı Neil Brown, şirketlerin kimi yeni hizmetleri yasal müdafaa altına almak için Hizmet Kurallarına bu cins sözler eklediğini belirtiyor: “Eğer şirket, telif hakkı üzere mevzularda daha fazla yetki gerektiren bir süreç yapacaksa, bunu kullanıcıyla yaptığı kontrata yansıtması gerekir.”
Ayrıca “zımni lisans” kavramından da bahsediliyor. Birtakım ülkelerde, kullanıcılar açıkça müsaade vermese bile, platforma içerik yüklemek, o içeriğin teknik olarak işlenmesine müsaade verilmiş sayılabiliyor. Lakin Brown, bu durumun kullanıcı beklentileriyle şirket niyetleri ortasında uyuşmazlığa yol açabileceği ikazında bulunuyor.
WeTransfer’ın yaşadığı bu kriz, aslında birinci değil. 2023’te Dropbox da benzeri bir meseleyle gündeme geldi. Bir kullanıcı, Dropbox’ın dosyaları üçüncü parti yapay zeka hizmetleriyle işlediğini öne sürdü. Şirketin CEO’su Drew Houston ise bu iddiayı düzelterek “Bu hizmetler sadece kullanıcı faal olarak AI özelliklerini kullandığında devreye giriyor” açıklamasını yaptı.
Dosya göndermenin geleceği tartışmalı
Bazı teknoloji uzmanları ise bu tartışmanın ötesine geçerek, “Artık birbirimize belge göndermekten vazgeçmeliyiz” daveti yapıyor. Açık data savunucusu Terence Eden’e nazaran datalar bir evrakta değil, yanlışsız yapılandırılmış veritabanlarında yaşamalı: “2025 yılında hala birbirimize belge atıyor olmamız saçma. Özel bilgi paylaşımı gerekiyorsa, yanlışsız erişim denetimi olan platformlar kullanılmalı” diyor.
Teknoloji şirketleri yapay zekayı hizmetlerine entegre ederken, kullanıcıların bilgilerini nasıl kullandıkları konusunda daha şeffaf olmak zorunda. Aksi takdirde yaşanacak inanç kaybı, yalnızca bir cümleyle tüm müşteri tabanının kaybedilmesine neden olabilir.
