Yapay zeka teknolojileriyle oluşturulan görseller, gerçek fotoğraflarla ortasındaki farkın giderek azaldığı günümüzde dijital ortamda sıkça karşımıza çıkıyor. ChatGPT, Midjourney ve Google Gemini üzere yapay zeka araçları tarafından üretildiği bilinen bu görseller, detaylı tahlil ve çeşitli teknik yollarla tespit edilebiliyor. Bu tespit süreci, dijital okuryazarlık açısından kritik bir ehemmiyete sahip.
Yapay zeka ile oluşturulan görseller nasıl tespit edilir?
Yapay zeka görsellerini anlamanın temel yollarından biri piksel seviyesinde inceleme yapmak. AI ile oluşturulan imgelerde, bilhassa kenar bölgelerinde çok düzgünlük ve yapay yumuşaklık dikkat çekiyor.
Gerçek fotoğraflarda var olan doğal manzara gürültüsü AI görsellerde ekseriyetle bulunmuyor, bu da onları ayırt etmeyi mümkün kılıyor. Ayrıyeten, yapay zeka görselleri farklı sıkıştırma izleri ve JPEG artifact desenleri taşıyor. Bu izler, görsel düzenleme yazılımları kullanılarak fark edilebiliyor.
Görsel ayrıntılara yönelik incelemelerde insan anatomisi ve fizik kuralları açısından tutarsızlıklar öne çıkıyor. Örneğin, yapay zeka tarafından üretilen insan yüzlerinde göz bebekleri çoğunlukla eksiksiz simetri gösteriyor.
Oysa gerçek insanlarda göz bebekleri nadiren tam olarak simetrik olur. Parmak sayısı, diş nizamı, saç çizgisi üzere anatomik ayrıntılarda yanılgılar görülebiliyor. Gölge istikametleri, ışık kaynaklarının tutarlılığı ve perspektif kuralları da denetim edilmesi gereken ögeler ortasında bulunuyor.
Çevrimiçi tespit araçları da AI görsellerini ayırt etmek için kullanılıyor. Decopy AI üzere platformlar, makine tahsili algoritmalarıyla görselleri tahlil ederek yapay zeka tarafından üretildiklerine dair mümkünlük sunuyor.
Bu tıp araçların birden fazla kullanılması, tespitte doğruluk sağlıyor. Ayrıyeten Google Images yahut TinEye üzere zıt görsel arama motorları sayesinde görsellerin internetteki geçmişi incelenebiliyor. Yapay zeka ile oluşturulan görseller ekseriyetle yeni ortaya çıktığı için, uzun periyodik geçmiş kayıtları bulunmuyor.
Metadata tahlili de değerli bir prosedür. Gerçek fotoğrafların EXIF bilgilerinde kamera modeli, çekim tarihi ve pozisyon bilgileri yer alıyor. Yapay zeka görsellerinde bu bilgiler ya yok ya da düzmece bilgiler içeriyor. Belge özellikleri incelendiğinde, kare formatlarda (512×512, 1024×1024 gibi) oluşturulan görsellerin AI üretimi olma ihtimali yüksek. Belge oluşturma ve değiştirilme tarihleri de değerli ipuçları veriyor.
Görsel tutarlılık açısından art plan ve ön plandaki objeler ortasındaki uyumsuzluklar gözlemlenebiliyor. Perspektif yanılgıları, boyut oranlarının tutarsızlığı yahut fizikî olarak mümkün olmayan durumlar yapay zeka üretimini gösteriyor. Ayrıyeten dokular, desenler yahut art plan öğelerinde tekrar eden ve olağandışı yoğunlukta bulunan kalıplar, AI tarafından oluşturulduğuna dair işaretler taşıyor.
Yapay zeka teknolojilerindeki süratli ilerleme nedeniyle, bugün geçerli olan bu tespit metotlarının yakın gelecekte yetersiz kalabileceği belirtiliyor. Lakin şu an için bu usuller, AI tarafından oluşturulan görselleri tanımlamak için geçerli ve tesirli yollar sunuyor. Dijital dünyada yanlışsız bilgiye ulaşmak ve aldatıcı içeriklerden korunmak ismine bu tespit yollarının bilinmesi ehemmiyet taşıyor.
