Google DeepMind ve OpenAI tarafından geliştirilen yapay zeka sistemleri, bu yıl Milletlerarası Matematik Olimpiyatları’nda (IMO) insanüstü bir muvaffakiyete imza attı. Her iki kurumun da farklı yapay zeka modelleri, yarışta yer alan altı sorudan beşini gerçek yanıtlayarak 42 üzerinden 35 puan elde etti ve böylelikle altın madalya düzeyini yakaladı.
Yapay zeka, matematikte altın madalya alabilir
IMO, 1959 yılından bu yana düzenlenen ve cebir, geometri, kombinatorik üzere farklı alanlarda öğrencileri dört buçuk saat süren son derece zorlayıcı matematiksel sorunlarla karşı karşıya getiren, dünyanın en itibarlı akademik müsabakaları ortasında yer alıyor. Yarışın bu yılki ayağında birinci defa yapay zeka sistemlerinin bu derece yüksek muvaffakiyet göstermesi, bu teknolojilerin insan düzeyini geçme eşiğine geldiğine işaret ediyor.
Google DeepMind, geçtiğimiz yıl birebir müsabakada geliştirdiği Gemini modeliyle müsabakaya katılmış, lakin gümüş madalya düzeyinde kalmıştı. Bu yıl ise Gemini modelinin özel bir sürümü olan Gemini Deep Think kullanıldı. Yeni sistem, klasik tek sınır üzerinden ilerleyen akıl yürütme yerine, paralel düşünme tekniğine dayalı yeni bir mimariyle çalışıyor.
Model, her sorun için birden fazla tahlil çizgisi kurarak bu yolları eş vakitli olarak test ediyor ve en dengeli sonuca ulaşana kadar hipotezleri çapraz denetim ediyor. Spekülatif akıl yürütme modülleri sayesinde model, sırf tahlile ulaşmakla kalmıyor; tıpkı vakitte matematiksel ispatların doğruluğunu artırmak için alternatif delil yolları da geliştiriyor.
Bu model ayrıyeten doğal lisanda verilen sorun tariflerini direkt sembolik mantık yapılarına çevirebiliyor. Evvelki kuşak sistemlerde olduğu üzere sorunu bir programlama lisanına dönüştürme adımına gerek kalmadan, metinsel açıklama üzerinden adım adım geçerli bir ispat üretebiliyor.
DeepMind grubu, bu yapının uçtan uca bir tahlil sunduğunu ve rastgele bir dış müdahale gerektirmediğini vurguluyor. Yarış heyeti ise Gemini’ın sunduğu tahlil ve ispatların “insan tarafından yazılmış üzere göründüğü” yorumunu yaptı.
OpenAI cephesinde ise müsabakaya şimdi kamuya açıklanmamış deneysel bir model ile iştirak sağlandı. Bu model de çok adımlı akıl yürütme sürecine emsal bir yaklaşım uyguluyor. Her sorunun tahlilinde semantik tahlil yolları haritalanıyor ve akabinde bu yollar mantıksal tutarlılıkla taranarak en sağlam sonuç üretiliyor.
Modelin öne çıkan istikametlerinden biri, sırf hakikat tahlile ulaşması değil, tıpkı vakitte oluşturduğu tahlil yollarını doğal lisanda ispatlama yeteneğine sahip olması. Gelişmiş kontrol modülleri sayesinde model, her tahlil adımını içsel olarak doğrulayabiliyor.
Her iki sistem de mevcut haliyle direkt son kullanıcıya sunulmayacak. OpenAI CEO’su Sam Altman, bu düzeydeki muhakeme kabiliyetinin şimdilik sadece araştırma hedefli kullanılacağını belirtiyor. GPT serisi üzere halka açık sistemlerin bu seviyede matematiksel performansa ulaşmasının yakın vadede mümkün olmadığını söz ediyor.
