Haziran ayına girmiş bulunuyoruz. Yani artık, pek çoğumuz için tatil planı yapmanın vakti geldi. Peki otomobiliniz yaz mevsimine hazır mı? Yüksek sıcaklıklar, asfalt üzerinde geçirilen uzun saatler ve ağır trafik, arabanızın performansını önemli biçimde etkileyebilir. Yaz aylarında yapılacak gerçek bakımlar hem güvenliğinizi artırır hem de aracınızın ömrünü uzatır. Bu rehberimizde yaz mevsiminde dikkat edilmesi gereken otomobil bakımı meselesini ayrıntılıca ele alacağız.
Tatil dönemiyle birlikte kent dışı seyahatler, kıyı kaçamakları ve uzun seyahatler da artıyor. Lakin sıcak hava şartları, arabalar üzerinde sandığınızdan çok daha fazla gerilim yaratabiliyor. Motordan lastiklere, klimadan aküye kadar pek çok modül bu gerilimden etkileniyor. Münasebetiyle yaz bakımı, sırf arıza risklerini azaltmakla kalmaz, birebir vakitte seyahatlerinizi daha konforlu ve problemsiz bir hâle getirir. Bu içerikte, yazın getirdiği tüm bu zorluklara karşı alabileceğiniz basit lakin tesirli önlemleri paylaşacağız.
Ama evvel: Sıcak havaların arabalara etkisi
Yaz aylarında sıcaklıklar 30-40 dereceyi bulabiliyor. Buna paralel olarak asfalt yüzeyler bu sıcaklığın çok daha üzerine çıkabiliyor. Bu durum lastiklerde aşınmayı hızlandırırken motorun daha çabuk ısınmasına yol açıyor. Akü, klima ve radyatör üzere sistemler de bu zorluklardan olumsuz etkileniyorlar. Bilhassa kent içi trafiğinde sıkışan araçlar için motor harareti ve aşırı yakıt tüketimi üzere durumlar yaşanabiliyor. Yüksek sıcaklık, plastik ve kauçuk üzere materyallerin ömrünü kısaltır, bu da hortum çatlaklarına, conta sızıntılarına ve hatta yangın riskine kadar uzanan bir dizi sorunu beraberinde getirebiliyor. İşte bunlardan kaynaklı olarak yaz bakımı, iddia ettiğinizden çok daha önemli.
Peki yaz mevsiminde araba bakımı için ne yapılmalı?
Yazlık lastikler ve hava basıncı denetim edilmeli
Yüksek sıcaklık, lastiklerin yapısını doğrudan etkiler. Bilhassa uzun seyahatlerde çok ısınan asfalt taban, lastiklerde basınç artışına ve patlama riskine yol açar. Bu yüzden yaz aylarında lastik hava basıncının düzenli olarak denetim edilmesi büyük ehemmiyet taşır. Aracınızın üretici tarafından önerilen basınç pahaları ekseriyetle kapı içi etiketinde ya da kullanım kılavuzunda bulunmaktadır.
Ayrıca kışlık lastiklerle yazı geçirmek, performans düşüklüğü ve daha yüksek yakıt tüketimi üzere sıkıntılara yol açabilir. Yaz mevsimine uygun, daha sert hamurlu ve ıslak yerde daha güzel tutuş sağlayan yaz lastikleri, hem güvenlik hem konfor açısından tercih edilmelidir. Lastiklerin diş derinliği, yanağındaki çatlaklar ya da baloncuk oluşumu da gözden kaçırılmamalı.
Klima ve soğutma sistemi bakımı
Yaz sıcağında arabanın içi adeta bir fırına dönüşebilir. İşte tam da bu yüzden klima sistemi sırf konfor değil, birebir vakitte sürüş güvenliği açısından değer kazanır. Zayıf çalışan ya da berbat koku yayan bir klima sistemi, sadece hudut bozmakla kalmaz; bakımsız bırakıldığında bakteri yuvası hâline gelir. Klima gazı düzeyinin ve polen filtresinin yaz öncesinde denetim edilmesi de kuraldır.
Öte yandan, motorun sıcaklık istikrarını sağlayan soğutma sistemi, yaz aylarının gizli kahramanıdır. Radyatör peteklerinin tıkanmaması, fanların düzgün çalışması ve bilhassa antifriz oranının gerçek düzeyde olması motorun hararet yapmasını mahzurlar. Pek çok şoför antifrizi sırf kış için gerekli sanır, meğer antifriz yazın da kaynama noktası artırıcı ve pas önleyici fonksiyonu görür. Soğutma sistemini ihmal etmek, ilerleyen periyotlarda çok daha büyük meselelere yol açabilir.
Motor yağı ve sıvı seviyeleri
Yaz aylarında motor daha fazla ısınır, bu da motor yağının çalışma yükünü artırır. Çok sıcaklıklar, motor yağının daha süratli incelmesine ve yağlama kalitesinin düşmesine neden olabilir. Bu yüzden mevsim geçişlerinde motor yağı denetimi ve gerekiyorsa değişimi şarttır. Ayrıyeten aracınızda hangi viskozite pahasındaki yağın kullanılacağı üretici teklifine nazaran belirlenmelidir.
Sadece motor yağı değil, başka sıvılar da büyük ehemmiyete sahiptir. Yazın kesinlikle kontrol edilmesi gereken sıvıları şöyle sıralayabiliriz:
- Antifriz (soğutma sıvısı): Sıcak havada kaynama noktasını yükselttiği için yalnızca kış değil, yaz aylarında da gereklidir.
- Fren hidroliği: Vakitle nem çeker, bu da fren performansını düşürür. Bilhassa uzun yol öncesinde denetim edilmelidir.
- Cam suyu: Güneş ışığında kuruyan toz ve böcek kalıntıları, camda görüşü engelleyebilir. Yaz için uygun cam suyu kullanmak kıymetli.
- Şanzıman ve direksiyon hidroliği: Her ne kadar sık değişmesi gerekmezse de, yaz sıcağında ekstra yük binebileceği için düzeyi gözden geçirilmeli.
Akü kontrolü
Akü dendiğinde akla genelde soğuk kış sabahlarında çalışmayan otomobiller gelir. Halbuki yaz sıcakları da aküler için en az kış kadar yıpratıcıdır. Yüksek sıcaklık, akü içindeki elektrolit sıvının buharlaşmasına ve plakaların daha süratli aşınmasına neden olabilir. Bu da akünün kapasitesinin düşmesine, hatta ani boşalmalarla sizi yolda bırakmasına yol açar.
Özellikle yaz aylarında klima, radyo, navigasyon ve şarj aygıtları üzere sistemler daima çalıştığı için aküye binen yük artar. Bu nedenle tatil dönemine çıkmadan evvel akü voltajı ölçümü yaptırmak ve gerekiyorsa değiştirmekte yarar var. Gözle görülür oksitlenmeler, kablo gevşeklikleri ya da marşta zayıflık üzere belirtiler varsa gecikmeden servise uğrayın.
Cam sinemaları, güneşlikler ve boya koruması
Yazın kavurucu güneş ışınları yalnızca sizi değil, otomobilinizi de yakar. Uzun müddet güneşte kalan araçların iç yer sıcaklığı 60°C’yi aşabilir. Bu da ön panelde çatlamalar, döşemelerde solma, direksiyon ve koltuklarda deformasyon üzere sıkıntılara yol açar. İşte burada devreye güneşten esirgeyici ekipman ve aksesuarlar giriyor.
- Cam filmleri, iç yerin ısınmasını büyük ölçüde azaltırken UV ışınlarına karşı muhafaza sağlar. Yasal hudutlara uygun cam filmleri hem estetik hem de işlevsellik açısından epeyce avantajlıdır.
- Güneşlikler, park halindeyken ön camdan gelen ısıyı keserek direksiyon ve koltukların fırına dönüşmesini pürüzler.
- Araç örtüsü yahut boya muhafaza kaplamaları (seramik kaplama, cilalar) ise dış gövdeyi güneş yanığı üzere tesirlerden korur. Bilhassa koyu renkli araçlarda bu çeşit tedbirler, aracın görünümünü uzun vadede muhafazanın anahtarıdır.
Uzun yol öncesi yapılması gerekenler
Tatil planları yapılmış olabilir lakin yola çıkmadan evvel aracınızın da bu tatile hazır olup olmadığını denetim etmek şart. Yaz sıcaklarında uzun aralıklı sürüşler, aracın birçok sistemini birebir anda zorlar. Bu yüzden aşağıdaki adımlar, hem sizin hem de aracınızın yolda keyifli ve inançlı bir tecrübe yaşaması için kritik ehemmiyete sahiptir:
- Lastik durumu ve hava basıncı kontrol edilmeli. Yedek lastik unutulmamalı.
- Motor yağı, antifriz, cam suyu ve fren hidroliği düzeyleri gözden geçirilmeli.
- Far, sinyal ve fren lambaları çalışıyor mu denetim edilmeli.
- Akü voltajı düşükse yola çıkmadan evvel değiştirilmeli.
- Silecekler ve cam paklığı, görüş netliği için kıymetli.
- Klima sistemi, uzun yol konforu için evvelce test edilmeli.
- Acil durum kiti (ilk yardım, destek kablosu, üçgen reflektör, bijon anahtarı vs.) bulunmalı.
Ek olarak, seyahatiniz boyunca gereksinim duyacağınız navigasyon, müzik listesi, şarj aygıtı üzere ayrıntıları da önceden hazırlamak işinizi kolaylaştırır. Sonuçta yola hazırlıklı çıkan daha az gerilim yaşar.
Yaz mevsimi; tatilin, seyahatin ve güneşli günlerin tadını çıkarmanın mevsimi. Lakin bu keyfi tam manasıyla yaşayabilmek için arabanızın de en az sizin kadar hazır olması gerekiyor. Yapacağınız kolay lakin tertipli denetimlerle hem beklenmedik arızaların önüne geçebilir hem de seyahatlerinizi daha inançlı ve konforlu hâle getirebilirsiniz. Unutmayın, yazın yol ne kadar uzun olursa olsun, bakımı yapılmış bir araç sizi yarı yolda bırakmaz.
