Memleketler arası Yenilenebilir Güç Ajansı’nın (IRENA) yeni raporuna nazaran yenilenebilir güç, geçtiğimiz sene maliyet açısından fosil yakıtları açık orta geride bıraktı. Rüzgar ve güneş başı çekiyor
2024’te güneş gücü, fosil yakıta nazaran ortalama %41 daha ucuzken, kara tipi rüzgar gücü %53 daha düşük maliyete sahipti. Kara tipi rüzgar, kilovatsaat başına 0,034 dolarlık maliyetiyle en ekonomik elektrik üretim usulü olmayı sürdürürken, güneş gücü de 0,043 dolar/kWh ile onu yakından takip etti.
IRENA’nın raporuna nazaran, geçen yıl dünyada toplam 582 GW (gigavat) yenilenebilir güç kapasitesi eklendi ve bu sayede yaklaşık 57 milyar dolarlık fosil yakıt kullanımının önüne geçilmiş oldu. Daha da dikkat cazip bir data ise, 2024’te inşa edilen tüm yenilenebilir güç projelerinin %91’inin yeni fosil yakıt projelerinden düşük maliyete sahip olması.
Bu maliyet avantajının gerisinde teknolojik ilerlemeler, güçlü tedarik zincirleri ve ölçek ekonomileri yatıyor. Batarya fiyatlarındaki düşüş de bu tabloya katkı sağlıyor. IRENA’ya nazaran, şebeke ölçekli bataryalı güç depolama sistemlerinin (BESS) fiyatı 2010’dan bu yana %93 düştü ve 2024’te ortalama 192 dolar/kWh düzeyine geriledi.
Ancak tüm bunlara karşın birtakım zorluklar da bulunuyor. Raporda, ticaret tansiyonları, hammadde dertleri ve kimi bölgelerde artan sistem maliyetlerinin kısa vadeli baskılar yarattığı belirtiliyor. Bilhassa Kuzey Amerika ve Avrupa, müsaade süreçlerinin yavaşlığı, sonlu şebeke kapasitesi ve yüksek suram maliyetleri nedeniyle bu durumdan daha fazla etkileniyor. Buna rağmen Asya, Afrika ve Güney Amerika ülkeleri; daha süratli öğrenme eğrileri, bol güneş ve rüzgar potansiyeli sayesinde maliyetleri daha süratli bir halde düşürebilme potansiyeline sahip.
“Fosil yakıt çağı bitiyor”
Raporun tanıtımında konuşan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres şu sözleri sarfetti: “Yenilenebilir güç yükseliyor, fosil yakıt çağı bitiyor. Lakin önderlerin bu dönüşümün önündeki pürüzleri kaldırması, itimadı artırması ve finansman ile yatırımı özgür bırakması gerekiyor.”
IRENA ise yenilenebilir güç iktisadı her zamankinden daha güçlü olduğunu belirterek, bu ivmenin korunabilmesi için hükümetlerin ve piyasaların riskleri azaltması, müsaade süreçlerini hızlandırması ve şebeke altyapılarına yatırım yapması gerektiğini söylüyor.
